Từ sau khi ra đời, công nghệ var giúp cho các môn thể thao có được sự công bằng và chính xác đến mức tuyệt đối. Nếu như trước đây, trọng tài là người đưa ra quyết định dựa vào sự quan sát bằng mắt của mình thì nay, công nghệ đã làm thay điều đó. Và thứ gì được thực hiện bằng máy móc thì độ chính xác cũng cao hơn. Hãy cùng tìm hiểu xem var là gì và cách thức áp dụng như thế nào trong thi đấu thể thao đặc biệt là bóng đá.
Nội dung bài viết
Công nghệ var là gì?
Công nghệ var hay còn gọi là trợ lý trọng tài bóng đá với tên tiếng Anh là Video assistant referee. Chúng được sử dụng với mục đích giúp trọng tài đưa ra quyết định chính xác nhất trong một trận đấu thông qua các hình ảnh đã được ghi lại với độ chính xác 100%.
Công nghệ var được ra đời như thế nào?
Hẳn là chúng ta sẽ rất tò mò không biết VAR được ra đời ở đâu, trong hoàn cảnh nào? Câu trả lời dành cho bạn là vào năm 2010, dưới sự chỉ đạo của Hiệp hội bóng đá Hoàng gia Hà Lan (KNVB), VAR chính thức được ra đời từ dự án Refereeing 2.0.
Hệ thống này được đưa vào thử nghiệm bắt đầu từ mùa giải 2012/13 của giải bóng đá vô địch quốc gia Hà Lan. Với những thế mạnh nổi trội của công nghệ này, ngay sau đó, KNVB đã kiến nghị với hội đồng Hiệp hội Bóng đá Quốc tế (IFAB) đưa chúng vào sử dụng trong các giải đấu lớn.
Với lời đề nghị này, IFAB bước đầu chấp thuận đưa VAR vào trong các buổi thử nghiệm. Một kế hoạch cho việc áp dụng hoàn toàn trong các giải đấu đã được lên và trình tại đại hội thường niên của IFAB năm 2016. Khi mà trọng tài không thể quan sát được tất cả mọi thứ trên sân thì trợ lý VAR sẽ giúp họ thực hiện điều đó.
Sau một thời gian, vào tháng 8 năm 2016, VAR đã được đưa vào áp dụng tại giải United Soccer League. Trọng tài điều khiển trận đấu là ông Ismail Elfath. Sau khi xem xét đến sự tư vấn của trọng tài video thì đã có thẻ phạt được đưa ra đối với các cầu thủ. Không một ai có thể cãi lại được điều này.
1 tháng sau đó, trong trận giao hữu giữa Pháp và Ý, VAR cũng được đưa vào sử dụng. Tiếp theo đến giải vô địch bóng đá thế giới các câu lạc bộ 2016 và liên tiếp ở các giải bóng châu lục khác.
Công nghệ var trong bóng đá là gì và được dùng trên toàn thế giới từ khi nào?
Sau rất nhiều những thử nghiệm tại các giải bóng đá châu lục, công nghệ Var đã được FIFA chấp thuận và đưa vào áp dụng trong giải vô địch bóng đá thế giới năm 2018. Công nghệ này sẽ được sử dụng trong suốt cả mùa giải World Cup tại tất cả các trận và các sân để đảm bảo sự chính xác tuyệt đối.
Đã có tổng cộng 335 tình huống đã được VAR kiểm tra và đưa ra ở trong lượt đấu vòng bảng, trung bình là 7 tình huống cho mỗi trận. VAR đã khiến cho 14 quyết định của các trọng tài phải rút lại hoặc thay đổi sau khi xem xét. Theo thống kê của FIFA, tỷ lệ thành công của hệ thống VAR lên tới 99,3%. Con số này lớn hơn rất nhiều so với tỷ lệ quyết định chính xác của trọng tài.
Tình huống đầu tiên cho thấy sự xem xét chính xác của VAR trong giải đấu này là vào ngày 16/6/2018 tại trận đấu giữa Pháp và Úc. Đội tuyển Pháp đã được trọng tài Andres Cunha cho hưởng 1 quả phạt đền sau khi nhờ sự trợ giúp của VAR.
Đến trận chung kết giữa Pháp và Croatia, VAR cũng đã giúp cho trọng tài Néstor Pitana quyết định xử phạt lỗi chạm tay trong vòng cấm địa một cách chính xác. Pháp nhận được một quả phạt đền và vươn lên dẫn trước 2-1. Chung cuộc, Pháp thắng áp đảo 4-2.
VAR giúp cho World Cup 2018 là giải đấu ít tiêu cực nhất từ khi ra đời cho đến thời điểm đó. Không có thẻ vàng trong 11 trận đầu tiên. Cả giải đấu chỉ có 4 cầu thủ rời sân, 29 quả phạt đền được trao với 22 bàn thắng được ghi.
Công nghệ này hoạt động ra sao?
Sau khi tìm hiểu var là gì trong bóng đá, chúng ta hãy cùng xem xét đến việc hệ thống này được vận hành như thế nào. Rất đơn giản, sẽ có 1 hệ thống camera được lắp đặt ở trên sân đấu. Trong đó sẽ bao gồm các loại:
- Camera quay siêu chậm (super slow-motion)
- Camera khác thuộc dạng quay siêu siêu chậm (ultra slow-motion)
Chúng sẽ được đặt ở vị trí khác nhau với những công dụng khác nhau. Ví dụ như camera bắt việt vị, camera quan sát lỗi của cầu thủ…Hệ thống các camera này sẽ được truyền trực tiếp đến trung tâm đặc biệt đã được ban tổ chức bố trí. Tại đây sẽ có các trợ lý video ngồi quan sát những tình huống quay chậm.
Khi có lỗi nào xảy ra mà trọng tài bỏ qua hoặc trong những tình huống có sự tranh chấp, họ sẽ thông báo cho trọng tài chính mỗi khi phát hiện ra các lỗi bị bỏ qua hoặc trường hợp trọng tài chính. Sau khi tham vấn ý kiến của nhóm trợ lý, trọng tài sẽ đưa ra quyết định cuối cùng.
Tại kỳ World Cup 2018, để đảm bảo tính chính xác FIFA đã cho lắp ở mỗi sân vận động đăng cai trận đấu 33 camera. Đến vòng knock-out, sẽ có thêm 2 camera nữa sau cầu môn mỗi đội. Đặc biệt phải kể đến 2 camera bắt việt vị vô cùng linh hoạt. Toàn bộ đã tạo nên một giải đấu thành công.
Trọng tài Var được đặt ở đâu?
Trọng tài Var sẽ được đặt ở một vị trí biệt lập so với sân đấu. Hệ thống của công nghệ VAR có khả năng truy cập vào bất cứ một camera nào được đặt trên sân. Khi xảy ra lỗi, thông qua tai nghe, trọng tài sẽ có thể nhận được tín hiệu và cho phép dừng trận đấu.
Khi muốn xem lại VAR, trọng tài chính sẽ đưa ra ký hiệu hình chữ nhật, các trợ lý sẽ xem xét lại tình huống và gửi đến màn hình của trọng tài chính đặt sát trên sân để ông xem lại. Và dĩ nhiên, trong thời gian trọng tài xem lại hình ảnh, trận đấu sẽ không được diễn ra.
Công nghệ VAR là gì, có bị giới hạn sử dụng?
Lưu ý công nghệ VAR sẽ không được sử dụng khi trận đấu đã được tiếp túc. Nếu công nghệ này không phát hiện ra sai sót ở quá phạt hay ném biên thì trận đấu sẽ diễn ra bình thường.
Nếu đội tấn công phạm lỗi trong tình huống dẫn tới bàn thắng thi bàn thắng đó sẽ không được xác định bởi công nghệ VAR. Cầu thủ có thể bị phạt nguội dù tình huống phạm lỗi đã xảy ra nếu trọng tài sử dụng công nghệ này.
Các tình huống sử dụng đến công nghệ var trong bóng đá
Công nghệ VAR trong bóng đá cho phép người sử dụng xem xét các tình huống sau đây:
Bàn thắng
Trong trường hợp nếu có một đội đang thi đấu khiếu kiện về bàn thắng thì trọng tài có thể sử dụng VAR để phát hiện xem có bất cứ lỗi nào xảy ra hay không. Ví dụ như: kéo áo đội bạn, việt vị. Chỉ cần việt vị vài cm thì bàn thắng cũng không được công nhận.
Penalties
Khu vực cấm luôn là nơi rất nhạy cảm và cần phải được sử dụng đến VAR nhiều nhất. Quyết định về một quả phạt cũng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả. Chính vì thế mà tham khảo VAR giúp trọng tài quyết định xem sẽ duy trì hay hủy bỏ phạt.
Thẻ đỏ trực tiếp
Kể từ khi được sử dụng, VAR chính là công cụ ngăn chặn bạo lực vô cùng hiệu quả. VAR sẽ được áp dụng đối với thẻ đỏ trực tiếp chứ không được xem xét đối với thẻ vàng thứ 2 mà cầu thủ đó phải nhận.
Nhận diện sai lầm
Con người chúng ta bằng mắt thường sẽ không thể nào quan sát và theo dõi được tất cả mọi điều đang diễn ra. Chính vì thế mà sẽ có những sai lầm khi bắt giải. Để giúp trọng tài nhận diện sai lầm cũng như đưa ra các quyết định chính xác nhất thì VAR là một sự lựa chọn hoàn hảo.
VAR thay đổi kết quả trận đấu bóng đá như thế nào?
Trong trận tứ kế Asian Cup năm 2019, trọng tài chính của trận đấu là Mohammed Abdulla đã có quyết định chính thức khi sử dụng công nghệ VAR và chỉ tay vào chấm 11m khiến đội tuyển Việt Nam phải nhận bàn thua trước đội tuyển Nhật Bản.
Không phải công nghệ lúc nào cũng chính xác nhất. Bóng đá sẽ mất một thời gian để làm quen và áp dụng. Và khi sử dụng VAR đôi khi sẽ làm mất đi sự tự nhiên vốn có của môn thể thao vua.
Toàn bộ những thông tin cơ bản về công nghệ VAR đã được giới thiệu trong bài viết của Kèo 8386 ở trên. Hy vọng rằng đây sẽ là những thông tin hữu ích để bạn có thể hiểu thêm về công nghệ mới trong bóng đá này đồng thời có những trải nghiệm thú vị khi theo dõi các trận đấu.
