Cờ Vua

Cờ vua là một bộ môn được nhiều người yêu thích. Bộ môn này giúp người chơi giải trí, rèn luyện trí tuệ rất hiệu quả. Tuy nhiên, với những người mới bắt đầu chắc hẳn sẽ gặp không ít khó khăn để làm quen. Bài viết dưới đây của Keo8386 sẽ cùng bạn tìm hiểu về cờ vua, luật cờ vua và cách đánh cờ vua đơn giản nhất. Đừng bỏ lỡ thông tin này nhé.

Bàn cờ vua

Mỗi trò chơi đều có quy tắc riêng của nó. Đối với bộ môn cờ vua cũng như vậy. Nó có quy định riêng về bàn cờ, đặc biệt là cách xếp bàn cờ vua tiêu chuẩn bạn đã biết hay chưa? Sau đây là hướng dẫn xếp cờ vua chuẩn xác nhất bạn nên tham khảo.

Bàn cờ vua tiêu chuẩn

Một bàn cờ vua tiêu chuẩn bao gồm: 64 ô bằng nhau với 1 ô màu trắng, 1 ô màu đen sắp xếp đan xen nhau. Cách đọc vị trí của các ô tương ứng giống như chúng ta thường đọc hệ tọa độ Oxy. Trục tung có ký hiệu số theo thứ tự từ 1 đến 8. Trục hoành có ký hiệu bằng chữ theo thứ tự từ a đến h. Góc dưới của bàn cờ bên phải là ô vuông màu trắng.

Cách xếp bàn cờ vua

Bạn đã biết cách xếp bàn cờ vua hay chưa? Nếu chưa thì cũng không cần quá lo lắng bởi cách xếp rất đơn giản và không tốn nhiều thời gian. Các quân cờ của mỗi bên được đặt vào 2 hàng cuối cùng của bàn cờ. Cụ thể cách xếp các quân cờ vua đó là:

- Hàng cuối cùng của bàn cờ lần lượt các quân đó là Xe – mã – tượng – hậu – vua – tượng – mã – xe. - Dãy kề phía trên gồm 8 quân tốt.

Các quân cờ vua và cách đi các quân cờ

Nếu muốn chơi cờ vua thành thạo thì đầu tiên người chơi cần phải nắm chắc cách di chuyển các quân cờ. Điều này sẽ giúp cho bạn không xảy ra tình trạng đi nhầm nước cờ và dẫn tới thua cuộc. Sau đây là cách đi cờ vua cơ bản.

Quân vua trong cờ vua

Trong bàn cờ thì quân cờ quan trọng nhất đó chính là quân vua. Tuy nhiên, quân vua quan trọng nhưng nó lại có quyền hạn yếu nhất trong tất cả các quân. Theo sách Luật chơi cờ vua hiện hành thì quân vua có thể ở một ô và di chuyển ở mọi hướng. Người chơi có thể di chuyển quân vua lên, xuống, đi chéo, sang trái, sang phải. Tuy nhiên, quân vua chỉ được phép đi một ô. Nếu di chuyển vào vị trí chiếu quân thì bạn sẽ thua cuộc.

Quân hậu trên bàn cờ

Không giống với quân vua thì quân hậu chính là quân cờ quyền lực nhất ở trên bàn cờ. Quân hậu có thể di chuyển theo các hướng đó là: Tiến, lùi, sang ngang, đi chéo. Hướng đi của quân hậu không thể xuyên qua các quân khác. Đây là điều mà người chơi cần phải lưu ý. Nếu quân hậu bắt được 1 quân cờ của đối phương thì nước đi đó sẽ kết thúc. Quân hậu sẽ được thay thế vào chính vị trí mà quân hậu bắt được của đối phương.

Quân tốt trong cờ vua

Một trong các quân cờ vua đặc biệt nhất trên bàn cờ đó chính là quân tốt. Có một điểm đặc biệt ở quân cờ này đó chính là quân tốt có cách di chuyển khác với cách nó bắt quân. Quân tốt thông thường chỉ đi thẳng và nó giống với quân vua ở điểm chi được di chuyển một ô, chỉ có thể đi tiến và không được phép lùi. Tuy nhiên, đối với lượt đi đầu tiên thì quân tốt được phép tiến 2 bước.

Khi bắt quân, quân tốt sẽ bắt quân của đối phương nằm chéo phía trước nó. Quân tốt trong cờ vua không được phép di chuyển và bắt các quân ở phía ngược lại với mình. Nếu bị chắn bởi một quân cờ phía trước thì quân tốt không được phép di chuyển tiếp và không được phép ăn quân cờ đó.

Quân xe cờ vua

Sau quân hậu thì quân xe chính là quân có sức mạnh trên bàn cờ vua. Theo luật quy định thì quân xe chỉ được phép di chuyển theo hướng tiến, lùi và sang ngang. Quân xe sở hữu sức mạnh vô cùng to lớn khi các quân cờ khác phối hợp để bảo vệ nhau.

Khi quân xe di chuyển theo cột dọc hay hàng ngang thì nó được phép di chuyển bao nhiêu ô tùy thuộc vào cách chơi của người chơi. Tuy nhiên, bạn cần chú ý quân xe không được phép nhảy qua các quân cờ khác, cho dù đó là quân cờ của bên mình. Quân xe sở hữu sức mạnh khủng khiếp và sự biến hóa khôn lường. Người chơi có thể xoay chuyển tình thế trận đấu nhờ quân cờ này. Trong cờ vua, có rất nhiều chiến thuật về quân xe. Bạn có thể tìm hiểu sâu hơn để nắm bắt.

Quân mã và cách đi quân mã trong cờ vua

Trong luật cờ vua thì quân mã sở hữu các di chuyển khác biệt so với những quân cờ khác trên bàn cờ. Quân mã di chuyển theo hình chữ L. Tóm lại, cứ sau khi di chuyển 2 ô cùng hướng quân mã sẽ quay ngoặt 90 độ. Hướng đi chữ L của quân mã không nhất thiết phải cố định.

Thêm một điểm đặc biệt của quân cờ này đó chính là quân mã được phép nhảy qua đầu của những quân cờ khác để di chuyển tới vị trí mình muốn. Quân mã di chuyển thế nào cũng sẽ được quyền ăn quân đối thủ tương ứng.

Quân tượng trong cờ vua

Quân tượng có thể di chuyển ra xa, tuy nhiên quân cờ này chỉ được phép đi theo đường chéo. Đặc điểm di chuyển của quân tượng đó là bắt đầu ở ô màu nào thì khi di chuyển cũng phải đúng ở ô màu đó. Các quân tượng nếu biết cách phối hợp với nhau thì có thể bù đắp khuyết điểm cho nhau.

Khi quân tượng tiến hành di chuyển theo đường chéo thì quân cờ này có thể tiến lên hoặc lùi về sau với số ô tùy ý. Cũng giống với quân xe thì quân tượng không được phép nhảy qua đầu những quân cờ khác để tới vị trí mong muốn. Và dù quân tượng có di chuyển như thế nào thì nó cũng sẽ được ăn quân đối thủ tương ứng.

Luật cờ vua tiêu chuẩn

Những thông tin ở trên đã giúp bạn nắm chắc các quân cờ và cách di chuyển của nó rồi đúng không nào. Chưa dừng lại ở đó, bạn cần nắm thêm luật chơi cờ vua cơ bản để không bị mất quyền lợi của mình trong quá trình tham gia thi đấu. Một số điều luật căn bản, cần thiết mà bạn phải nắm chắc đó là:

Luật cờ vua cơ bản

- Khi bắt đầu trận đấu, kỳ thủ cầm quân cờ có màu trắng được phép đi quân trước. Đối phương cầm quân đen thực hiện nước đi tiếp theo. Sau đó, 2 bên thay phiên nhau thực hiện các nước đi. - Một kỳ thủ được tính là đến lượt đi khi đối thủ đã thực hiện xong nước đi của mình.

- Mục tiêu của mỗi bên tham gia ván đấu đó chính là đưa quân vua của đối thủ rơi vào tình trạng chiếu bí. Quan trọng là thế chiếu hết khiến quân vua không thể di chuyển và không thể tìm cách thoát thân. - Đối phương đạt được mục tiêu này được gọi là đã chiếu hết. Trận đấu kết thúc và được tính là thắng trận. Lưu ý không được để quân vua của mình trong thế bị chiếu. Không được đẩy quân vua của mình vào thế bị chiếu, không được phép ăn quân vua của đối thủ. - Đối phương có quân vua bị chiếu hết thì ván cờ đó người đó thua. - Nếu xuất hiện thế cờ mà cả 2 kỳ thủ đều không thể chiếu hết quân vua của đối phương thì ván cờ đó được tính là hòa.

Luật phong cấp trong cờ vua

Điểm đặc biệt trong bộ môn cờ vua đó chính là luật phong cấp. Quân tốt sở hữu khả năng di chuyển đặc biệt đó là đi tới cuối hàng của đối thủ sẽ được phép thay thế bằng một quân cờ khác. Đây chính là luật phong cấp trong bộ môn cờ vua. Với trường hợp quân tốt được thăng hạng thì nó có thể đổi thành bất kỳ quân cờ nào, ngoại trừ quân vua.

Thông thường, người chơi thường chọn quân hậu hoặc quân xe khi được phép phong cấp. Lý do là 2 quân cờ này sở hữu sức mạnh vượt trội, mạnh hơn so với những quân cờ khác trên bàn cờ. Nhờ đó mà quá trình tấn công diễn ra mạnh mẽ hơn. Có thể sử dụng quân cờ này để chèn ép quân vua của đối thủ vào một góc hoặc rơi vào tình huống chiếu bí. Đây là điều rất dễ xảy ra nếu người chơi biết áp dụng chiến thuật phù hợp. Trong luật phong cấp, người chơi có thể phong cấp nhiều hậu, xe hoặc các quân cờ khác có trong bàn cờ vua.

Nhập thành trong cờ vua

Nhập thành trong cờ vua chính là mẹo chơi có tác dụng giúp đội hình của người chơi phòng thủ một cách chắc chắn hơn. Nước đi này người chơi có thể thực hiện 2 việc cùng một lúc đó là đưa quân vua tới vị trí đảm bảo an toàn và cho phép quân xe rời vị trí góc bàn cờ. Cụ thể luật nhập thành được thực hiện đó là: - Người chơi tiến hành di chuyển quân vua 2 ô về một phía của bàn cờ. Đồng thời quân xe cũng tiến hành di chuyển sang 2 ô nhưng ở phía ngược lại với quân vua để cả 2 quân có thể đứng cạnh nhau hỗ trợ và bảo vệ nhau. Để được nhập thành, người chơi cần phải đáp ứng những yêu cầu đó là: - Lượt đi này là nước đi đầu tiên của quân vua - Lượt đi này cũng là nước đi đầu tiên của quân xe - Không có bất kỳ quân nào là vật chắn giữa 2 quân vua và quân xe - Quân vua không thể bị chiếu hoặc đi cắt qua đường chiếu

Luật cờ vua bắt tốt qua đường

Có rất nhiều người chơi để bỏ qua luật cờ vua bắt tốt qua đường. Nếu bạn đã có thời gian dài chơi cờ vua nhưng bỏ lỡ luật này thì quả thực khá đáng tiếc. Nếu bạn chưa biết thì hãy tham khảo những thông tin dưới đây. Luật này có thể khiến trận đấu trở nên rối ren và phức tạp hơn. - Trong luật cờ vua thì nước đi đầu tiên của quân tốt được phép di chuyển 2 ô. Nếu người chơi đi như vậy thì quân tốt sẽ đừng cùng với quân tốt của đối thủ trên cùng một hàng. Ở nước đi tiếp theo và đối phương cũng chỉ trong nước đi đó thì có quyền bắt tốt của người chơi qua đường. - Theo quy định thì quân tốt chỉ được phép tấn công chéo một ô. Tuy nhiên, nếu rơi vào trường hợp này thì quân tốt có thể bắt quân ngang nó và vừa đi chéo một ô.

Luật thi đấu cờ vua quốc tế

Luật cờ vua quốc tế thường chỉ được sử dụng trong những giải đấu có quy mô, mang tính chất quan trọng. Luật thi đấu cờ vua quốc tế vô cùng khắt khe và khắt khe hơn so với 1 ván đấu bình thường. Luật thi đấu cờ vua quốc tế người chơi cần nắm chắc đó là:

Đồng hồ cờ vua

Đồng hồ cờ vua chính là thiết bị được sử dụng để hiển thị thời gian thi đấu của 2 bên. Đồng hồ được liên kết với nhau sao cho tại một thời điểm chỉ có thời gian của một bên chạy được. Mỗi bên có 1 lá cờ, khi rụng cờ có nghĩa là thời gian thi đấu theo quy định của 1 đấu thủ đã kết thúc. Trong thời gian tham gia thi đấu, mỗi kỳ thủ phải cho dừng đồng hồ của mình sau khi thực hiện xong mỗi nước đi. Điều này được gọi là hoàn thành nước đi. Bên cạnh đó, người chơi nếu muốn hiểu thêm về luật thi đấu cờ vua quốc tế thì hãy tham khảo sách luật cờ vua cho người mới để hiểu rõ những quy định về việc sử dụng đồng hồ.

Cách tính điểm số

Một giải đấu có điều lệ, quy định riêng thì kỳ thủ giành chiến thắng ở ván đấu hoặc thắng do kỳ thủ vắng mặt sẽ được tính thêm 1 điểm. Kỳ thủ thua ván đấu hoặc vắng mặt tính 0 điểm. Nếu cả 2 ván hòa sẽ được tính là 0.5 điểm.

Tổng số điểm của bất kỳ trận đấu nào cũng không được phép vượt qua quá số điểm tối đa bình thường. Điểm của 1 cá nhân là điểm số thông thường của một ván đấu cờ vua. Cụ teher điểm số ¾ - ¼ không được phép.

Cách ghi biên bản cờ vua

Cách ghi biên bản cờ vua chính là tổng hợp các nước đi, cụ thể: - Ký hiệu viết tắt của quân cờ (chữ in) + ô quân cờ di chuyển tới (chữ thường). Ví dụ: Xf6 - Trong tiếng việt, viết tắt các quân cờ lần lần lượt là: V (vua), H (hậu), X (Xe), M (mã), T (Tượng). - Nước bắt quân được ký hiệu bằng ký tự “x” chen giữa. Ví dụ: Mxc4 - Không ghi tên viết tắt của chốt. Nước đi chốt được thể hiện bằng tên ô mà quân cờ di chuyển tới. Ví dụ: d4. Nghĩa là chốt đi đến ô d4. Nước chốt bắt chốt được thể hiện bằng tên cột nó đứng + “x” + ô nó bắt quân. Ví dụ: dxc4 nghĩa là chốt cột d bắt quân ở c4. - Nước nhập thành, kỳ thủ có thể ghi là 0 – 0 và nhận thành xa 0 – 0 – 0 - Nước chiếu được biểu đạt bằng dấu + ghi ở cuối nước đi. Ví dụ: Xd1+ - Nước chiếu bí thể hiện bằng dấu #, ghi ở cuối nước đi. Ví dụ: Mf7# - Sau khi thi đấu xong ván cờ thì ghi kết quả bằng các điểm số: 1 – 0 (trắng thắng); ½ - ½ (hòa); 0 – 1 (Đen thắng).

Ván cờ hòa

Trong mỗi ván đấu không chỉ có kết quả thắng thua mà trong một số trường hợp còn có cả cờ hòa. Một số lý do được tính là cờ hòa đó là: - Vị trí dẫn tới thế cờ hòa khi đến lượt một kỳ thủ, quân vua của họ không bị chiếu và không có một nước đi di chuyển hợp lệ nào nữa. - Thỏa thuận hòa: nếu kỳ thủ có thể đồng ý hòa cờ thì cuộc chơi sẽ kết thúc.

- Khi không đủ lực lượng: Trong trường hợp trên bàn cờ không còn đủ quân cờ để thực hiện chiếu bí (Cụ thể: Quân vua và quân mã với quân vua hoặc nếu tất cả các quân khác trừ quân vua đã bị bắt và bị loại khỏi ván cờ). - Thế cờ lặp lại: Kỳ thủ có quyền thủ hòa nếu một thế cờ đã được lặp lại 3 lần (không nhất thiết phải lặp lại ba lần liên tiếp). - Hòa bằng luật 50 nước đi: Nếu cả 2 kỳ thủ không di chuyển một quân tốt nào hoặc không ăn quân nào trong vòng 50 lượt đi liên tục thì ván cờ sẽ kết thúc và được tuyên bố là hòa. Luật này khiến các bên không kéo dài ván cờ và cũng ngăn các bên cố ý làm cho bên kia kiệt sức.

Những tình huống bất thường

Trong quá trình thi đấu, nếu xảy ra tình huống bất thường thì các quân cờ phải được trả về vị trí trước đó. Sau đó, trọng tài sẽ dùng quyền phán quyết để tiến hành xác định điều chỉnh đồng hồ. Bên cạnh đó, trọng tài có thể tiến hành điều chỉnh bộ đếm nước đi của đồng hồ. Trong trận đấu có thể xảy ra tình huống bất thường bất kỳ lúc nào. Chính vì vậy, người chơi cần phải nắm vững các tình huống đó. Sau đây là một số tình huống:

Trong quá trình diễn ra ván đầu, nếu kỳ thủ phát hiện vị trí ban đầu của quân cờ sắp xếp sai thì ván đầu ngay lập tức bị hủy bỏ. Sau đó, các đấu thủ sẽ tiếp tục thi đấu với ván cờ mới. Trong thời gian diễn ra ván đấu, nếu kỳ thủ phát hiện bàn cờ đặt sai quy định thì ván đấu vẫn tiếp tục diễn ra. Tuy nhiên, vào lúc này thì kỳ thủ phải tiến hành chuyển thế cờ hiện tại sang một bàn cờ được đặt đúng. Nếu các đấu thủ ngồi nhầm màu quân và chỉ mới đi dưới 10 nước cờ thì ván đấu ngay lập tức bị hủy bỏ. Sau đó, cả 2 đấu thủ phải ngồi lại đúng màu quân theo quy định. Nếu trong trường hợp hơn 10 nước cờ thì ván đấu sẽ tiếp tục diễn ra.

Hành vi của đấu thủ

Trong khi diễn ra thi đấu, các đấu thủ không được phép xảy ra bất kỳ hành động nào gây gián đoạn, rắc rối cho ván đấu. - Địa điểm thi đấu bao gồm: Khu vực thi đấu, khu giải lao, nhà vệ sinh, khu nhà hút thuốc, những khu vực khác trong quy định của trọng tài.

- Khu vực thi đấu là địa điểm diễn ra các ván đấu của một giải đấu. Chỉ khi được sự cho phép của trọng tài thì kỳ thủ mới có thể: + Rời khỏi địa điểm thi đấu + Kỳ thủ đang đến lượt đi được rời khỏi khu vực thi đấu + Một người không phải là đấu thủ hoặc trọng tài thì không được phép đi vào khu vực thi đấu. - Điều lệ của một giải đấu quy định rõ ràng đối thủ của kỳ thủ đang đến lượt đi phải xin phép trọng tài và được sự cho phép của trọng tài mới có thể rời khu vực thi đấu. - Trong thời gian diễn ra thi đấu, các kỳ thủ không được quyền sử dụng các nguồn thông tin, sổ ghi chép cá nhân để làm tài liệu tham khảo. - Trong quá trình thi đấu, các kỳ thủ không được quyền sử dụng các thiết bị điện tử tại khu vực thi đấu mà không nhận được sự cho phép của trọng tài. Trên đây là luật thi đấu cờ vua quốc tế. Tuy nhiên, ở các giải đấu hiện nay thì vẫn áp dụng luật chơi cờ vua hệ Thụy Sĩ. Để hạn chế xảy ra các trường hợp hay sự cố đáng tiếc thì đấu thủ cần phải tìm hiểu về sách dạy chơi cờ vua mới nhất. Bộ môn cờ vua không khó để chơi. Tuy nhiên nếu muốn chơi giỏi thì bạn cần học hỏi thật nhiều về luật chơi và cách chơi. Bài viết trên của Keo8386 đã cung cấp tới người chơi thông tin về luật cờ vua. Nếu muốn giành chiến thắng trong các cuộc đấu thì đòi hỏi bạn cần phải hiểu biết rõ về luật lệ, cách chơi cờ vua. Đồng hành cũng chúng tôi trong các bài viết tiếp theo bạn nhé.