Chiến thuật 451 là chiến thuật rất phổ biến và được áp dụng rất thành công bởi nhiều huấn luyện viên trong bóng đá hiện đại. Đây được xem là chiến lược hoàn hảo để các đội bóng “kèo dưới” ngăn chặn sức mạnh của đối thủ mà không quên tấn công gây sức ép cho đội bạn. Và lịch sử bóng đá thế giới đã chứng minh sự thành công của đội hình này với chiến thắng của nhiều đội bóng. Hãy cùng keo8386 tìm hiểu chi tiết về chiến thuật này.
Nội dung bài viết
451 – Sơ đồ được yêu thích trong bộ môn bóng đá
Trong bóng đá, mỗi HLV sẽ sử dụng một chiến thuật riêng để phù hợp với đội hình thi đấu của mình. Phụ thuộc vào đối thủ của mình là đội bóng nào, cầu thủ đội nhà ra sao để có sự thay đổi chiến thuật cho phù hợp với lối đá.
Một trong những sơ đồ chiến thuật bóng đá được nhiều HLV ưa chuộng đó chính là chiến thuật 451. Những đội bóng lớn trên thế giới đã áp dụng và đem đến hiệu quả cao.
Sơ đồ 451 sở hữu nhiều ưu điểm và lợi ích. Và để mang tới thành công thì chắc chắn HLV cần phải tính toán và vận dụng cực kỳ kỹ lưỡng.
Sơ đồ 4-5-1 là gì?
Sơ đồ chiến thuật 4-5-1 được bố trí khá đơn giản gồm có: 4 hậu vệ, 5 tiền vệ và có 1 trung phòng. Hàng phòng ngự gồm có 2 cầu thủ hậu vệ cánh và 2 cầu thủ trung vệ. Hàng tiền vệ gồm có 3 tiền vệ trung tâm và 2 cầu thủ tiền vệ cánh. Đặc biệt, hàng công chỉ có 1 cầu thủ duy nhất là cầu thủ trung phong cắm chịu trách nhiệm tấn công và ghi bàn.
Đặc điểm của sơ đồ chiến thuật này đó là thiên về phòng ngự phản công là chủy yếu thay vì tấn công dồn dập để đối thủ lộ ra sơ hở. Tuy nhiên, mỗi trận đấu, mỗi đối thủ đều có sự khác nhau. Chính vì vậy, cách chơi còn phụ thuộc vào HLV.
Phân tích chiến thuật 451
Bóng đá là một trận chiến thực sự bởi việc đội bóng có thể giành chiến thắng hay không phụ thuộc rất lớn vào việc sắp xếp đội hình. Và việc chọn ra một sơ đồ phù hợp với các cầu thủ của đội bóng là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của các huấn luyện viên.
Chiến thuật 451 là một trong những chiến thuật được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Chiến thuật này thường dùng cho các đội bóng “cửa dưới” với mối tập trung chính sẽ là việc phòng ngự sao cho thật chặt chẽ. Theo các chuyên gia, có rất nhiều độ tương đồng giữa chiến thuật 451 và 433 hay 4141 trong việc sắp xếp vị trí các cầu thủ trên sân. Và chiến thuật 451 còn được xem là “cha đẻ” của chiến thuật 4141.
Tuy có những nét tương đồng nhưng đội hình 451 cũng có những khác biệt trong vai trò của từng cầu thủ trên sân. Với sơ đồ này, tiền đạo cắm sẽ dành một phần lớn vai trò của mình trong việc hỗ trợ hàng phòng ngự. Thêm vào đó, sẽ không có quá nhiều những hỗ trợ cho các pha tấn công nên tiền đạo cắm cần là một mẫu tiền đạo linh hoạt, tốc độ tốt và có thể xử lý giỏi trong các pha solo với hậu vệ đối thủ.
Với chiến thuật 451, tiền đạo sẽ thường xuyên hợp tác với các cầu thủ tiền vệ phía sau mình trong các pha tấn công nhưng sẽ không quá nhiều. Ngoài ra các tiền vệ cũng phải đảm bảo khoảng cách thi đấu với tiền đạo cắm, cụ thể là hạn chế việc dâng quá cao để tấn công. Thay vào đó, các tiền vệ sẽ giữ vai trò điều tiết trận đấu nhiều hơn, đặc biệt là tham gia tích cực vào việc phòng ngự. Một đội hình chiến thuật 451 sẽ được các huấn luyện viên sắp xếp như sau:
- Thủ môn
- 4 hậu vệ với 2 trung vệ và 2 hậu vệ cánh
- 5 tiền vệ với 2 tiền vệ cánh và 3 tiền vệ trung tâm
- 1 tiền đạo cắm trung phong
Vai trò của từng vị trí trong sơ đồ 4-5-1
Sơ đồ chiến thuật 4-5-1 thiên vệ phòng ngự phản công nhanh. Chính vì vậy, các vị trí trong sơ đồ phải tuân theo yêu cầu của HLV. Cụ thể các vị trí cần đáp ứng những điều kiện đó là:
Thủ môn
Người gác đền phải đáp ứng một số tiêu chí đó là: Thể hình nổi trội, khả năng phản xạ nhanh nhạy, có độ tập trung cao trong thời gian diễn ra trận đấu. Ngoài ra, sải tay dài cũng là một lợi thế trong những pha đổ người bắt bóng.
Trung vệ
Các cầu thủ hậu vệ phải giữ vững đội hình, di chuyển dâng cao đều nhau để tránh được bẫy việt vị. Với các cầu thủ hai bên cánh cần đáp ứng được các tiêu chí như: Tốc độ nhanh chóng nhất là trong những pha tranh chấp bóng.
Khả năng cơ động cũng rất quan trọng để hỗ trợ cho tiền vệ phòng ngự lùi về thi đấu trong tình huống 2 hậu vệ biên tham gia hỗ trợ tấn công cùng cầu thủ trung phong. Có một số trường hợp xảy ra đó là cầu thủ hậu vệ cầm bóng và thực hiện tình huống đột phá tấn công. Ở thời điểm đó cầu thủ ở 2 bên biên sẽ không được dâng lên quá nửa vạch giữa sân để đảm bảo hàng thủ vẫn có đầy đủ người và chỉ cần đối phương phản công thì vẫn giữ được tuyến phòng ngự.
Hậu vệ cánh
2 cầu thủ hậu vệ cánh chịu trách nhiệm phòng thủ và tấn công. Tuy nhiên, bộ đôi này sẽ thường xuyên bá, biên, hoạt động dọc 2 bên cánh trong quá trình diễn ra trận đấu. Yêu cầu này có phần khác so với sơ đồ chiến thuật 4-3-3 và sơ đồ chiến thuật 4-2-4.
Đặc điểm của sơ đồ chiến thuật này đó là thiên về phòng ngự phản công nên cặp đôi này ít có cơ hội tấn công hoặc chồng biên. Yêu cầu đối với 2 cầu thủ hậu vệ đó là sở hữ khả năng tạt bóng chuẩn, thường xuyên thực hiện những pha tạt bóng từ 2 biên vào vòng cấm để cho cầu thủ tiền đạo đánh đầu.
Tiền vệ trung tâm
Tiền vệ trung tâm và 2 cầu thủ tiền vệ cánh hoạt động gần nhau và luôn luân chuyển bóng từ hàng thủ lên hàng công một cách nhuần nhuyễn. Lưu ý các đường bóng phải được thực hiện một cách chuẩn xác không thực hiện chớp nhoáng. Chỉ thực hiện chớp nhoáng khi phối hợp phản công hoặc khi có cơ hội.
Bộ 3 tiền vệ trung tâm và 2 tiền vệ cánh chịu trách nhiệm triển khai bóng để tấn công với tốc độ chậm. Bóng thường xuyên luân chuyển giữa 5 cầu thủ và chờ khi đối phương xảy ra sơ hở thì tiền đạo dứt điểm.
Khi đội nhà đang dẫn bóng và chiếm ưu thế thì 2 CM cùng LM và RM dâng cao để hỗ trợ tuyến trên. Đây là cơ hội để 2 cầu thủ hậu vệ biên có được khoảng trống và băng lên chuyền bóng ở biên vào trong.
Với sơ đồ này không phải thiên về tấn công nên cầu thủ cần chú ý giữ nhịp trận đấu và biết cách điều tiết lối chơi. Cầu thủ chơi ở tuyến giữa cần phải giữ thể lực để thực hiện những đường chuyền dài vượt tuyến có tỷ lệ chính xác cao. Cùng với đó, CM, LM và RM cũng cần sở hữu khả năng sút xa tốt để ngăn chặn đối phương phản công.
Trung phong
Vì hàng công chỉ có 1 cầu thủ duy nhất nên cần lựa chọn cầu thủ sở hữu tốc độ nhanh, thể hình nổi trội cùng khả năng càn lướt tốt. Biết cách di chuyển và dứt điểm chính xác.
Các ưu điểm và nhược điểm của đội hình 4-5-1
Giống như những kiểu chiến thuật khác, đội hình 451 không hoàn hảo hoàn toàn, dưới đây là các ưu điểm và nhược điểm của chiến thuật 451.
Ưu điểm
Ưu điểm lớn nhất của chiến thuật 451 là khả năng phòng ngự từ xa. Với 5 tiền vệ trên sân, việc bẻ gãy và ngăn chặn các pha tấn công của đối phương ngay từ giữa sân là điều khá dễ dàng. Vì vậy mà áp lực công việc cho các hậu vệ cũng được giảm tải đáng kể, tạo điều kiện để họ thi đấu tập trung hơn và tạo ra một hệ thống phòng thủ vững chắc hơn.
Ngoài ra, với việc có mặt của 5 tiền vệ trên sân, cầu thủ của đối phương cũng sẽ dễ bị áp đảo và không thể xử lý bóng tốt. Ngoài ra, trong các đợt phản công mạnh mẽ từ đối thủ, lúc này đội hình 451 sẽ thay đổi linh hoạt về 9-1-0 với sự tập trung dày đặc 9 cầu thủ ở khu vực phòng thủ.
Lúc đó, trung phong là tiền đạo cấm cũng sẽ lùi về sâu để hỗ trợ các đồng đội. Nếu bạn là một fan hâm mộ bóng đá, bạn sẽ dễ dàng nhận ra kiểu đội hình 9-1-0 là kiểu phòng thủ “đổ bê tông”. Dường như sẽ rất khó để đục khoét vào khu vực của họ, kể cả một hàng thủ mạnh như Barcelona.
Ưu điểm cuối cùng của chiến thuật 451 và cũng là đặc điểm quan trọng nhất là khả năng phản công chớp nhoáng. Thường tiền vệ cánh cho đội hình này sẽ là cầu thủ có tốc độ tốt, khi có cơ hội sẽ phản công nhanh chóng và chơi như 2 tiền đạo. Lúc này, tiền vệ cánh có sẽ tạt bóng nguy hiểm cho tiền đạo cắm hoặc tạo ra 3 mũi tấn công đáng sợ trước khung thành đối thủ.
Nhược điểm
Điểm yếu của đội hình 451 có lẽ là chỉ có một tiền đạo cắm. Vì vậy mà khả năng của tiền đạo này sẽ bị hạn chế đáng kể, ít nhận được sự hỗ trợ từ phía dưới và hiệu suất ghi bàn cũng không quá lớn. Vì thế mà đội hình này cần một tiền đạo có khả năng thi đấu độc lập tốt để tránh việc “xuất hiện vô nghĩa” trên sân.
Điểm yếu thứ 2 của chiến thuật 451 là thể lực sẽ dễ bị bào mòn, đặc biệt là với 5 tiền vệ, nơi mà công suất hoạt động rất lớn. Và điều này rất nguy hiểm bởi 2 lý do. Thứ nhất, trước các pha tấn công tổng lực từ đối phương mà tiền vệ bị kiệt sức thì sẽ rất dễ bị đục khoét, tạo điều kiện cho tiền đạo đối thủ thoát xuống. Thứ 2, nếu có cơ hội trong việc phản công thì tốc độ phản công cũng bị suy giảm bởi lúc này cầu thủ không còn đủ thể lực để tạo ra sự bất ngờ.
Cuối cùng, khoảng cách chơi của tiền vệ và tiền đạo cũng là một nhược điểm của kiểu chiến thuật này. Vì tiền vệ phải chơi sâu ở phần sân nhà nên các tiền đạo muốn có bóng thì phải lùi về thật sâu.
Như vậy sẽ không tạo ra quá nhiều điểm nhấn vì lúc này đối phương đã có thời gian để chuẩn bị và ngăn chặn kịp thời. Và để khắc phục điều này, hậu vệ và tiền vệ phải có kỹ năng phất bóng, chuyền dài và chọc khe cực tốt thì mới không bỏ lỡ cơ hội.
Những ai đã áp dụng thành công sơ đồ 451?
Như đã đề cập, chiến thuật 451 thường được áp dụng nhiều bởi các câu lạc bộ không quá mạnh hay nói trắng ra là các đội bóng kèo dưới. Tại giải đấu Ngoại Hạng Anh, Burnley hay Aston Villa là những cái tên rất quen thuộc trong việc sử dụng sơ đồ 451.
Tuy nhiên, các ông lớn như Arsenal, Chelsea hay Manchester City đôi lúc cũng áp dụng chiến thuật này trong những trường hợp cần thiết. Và nếu nhớ lại UEFA Champion League, Inter Milan là đội bóng đã áp dụng cực kỳ thành công chiến thuật 451 và giơ cao chiếc cúp danh giá bậc nhất châu Âu này.
Và có lẽ chúng ta sẽ nhớ đến huấn luyện viên Jose Mourinho là một trong những người yêu thích chiến thuật này. “Người Đặc Biệt” đã áp dụng sơ đồ 451 ở những đội bóng mà ông dẫn dắt và đạt những thành tích nổi bật, ví dụ là Porto, Chelsea và Inter Milan.
Tư duy chiến thuật của HLV người Bồ Đào Nha này là tập trung chính ở hàng thủ để hạn chế bàn thua, và sau đó ông sử dụng các tiền vệ cánh và trung phong có tốc độ tốt với khả năng chơi bóng độc lập cho những pha tấn công chớp nhoáng. Chính vì vậy mà ông đã cùng Porto và Inter Milan nâng cao chiếc cúp vô địch UEFA Champion League khi đội hình của họ không được đánh giá quá cao.
Đỉnh cao và sự tàn lụi của sơ đồ chiến thuật 4-5-1
HLV Jose Mourinho là người đã có nhiều thành công với sơ đồ chiến thuật này, nhất là trong giai đoạn từ năm 2004 – 2010. Tới thời điểm hiện tại, sơ đồ này không còn được sử dụng nhiều nhưng nó vẫn được những đội bóng nhở sử dụng.
Chúng ta vẫn có thể bắt gặp sơ đồ chiến thuật 4-5-1 ở các giải đấu như: Ngoại hạng Anh. Tính tới thời điểm này thì đây chính là giải pháp tốt để có thể đối đầu với những chiến thuật có sức mạnh tấn công vô cùng mạnh mẽ.
Như vậy, soisoikeo8386.com vừa giải thiệu đến các thông tin về chiến thuật 451. Trong bóng đá hiện đại, sơ đồ này được sử dụng rộng rãi, đặc biệt là ở các giải đấu lớn như Ngoại Hạng Anh hay UEFA Champion League. Và chính sơ đồ này đã làm nên thành công của nhiều đội bóng, đặc biệt là HLV Jose Mourinho.
Xem thêm: Sơ đồ chiến thuật 4231 – xây dựng đội hình công chắc thủ vững
